समास |
61. निम्न में से तत्पुरुष समास को पहचानिए-
(अ) रसोईघर
(ब) त्रिभुवन
(स) नवयुवक
(द) सीता-राम
उत्तर :-(अ) रसोईघर
62. ‘घनश्याम’ में समास है?
(अ) तत्पुरुष
(ब) कर्मधारय
(स) बहुव्रीहि
(द) अव्ययीभाव
उत्तर :-(स) बहुव्रीहि
63. ‘मनमाना’ में कौन-सा सामस है?
(अ) अव्ययीभाव
(ब) कर्मधारय
(स) तत्पुरुष
(द) बहुव्रीहि
उत्तर :-(स) तत्पुरुष
64. कतरब्योंत में कौन-सा समास है?
(अ) द्वन्द्व
(ब) द्विगु
(स) तत्पुरुष
(द) बहुव्रीहि
उत्तर :-(अ) द्वन्द्व
65. ‘ हानि-लाभ’ में कौन-सा समास है?
(अ) द्विगु समास
(ब) तत्पुरुष समास
(स) बहुव्रीहि समास
(द) इनमें से कोई नहीं
उत्तर :-(द) इनमें से कोई नहीं
66. ‘निशाचर’ में कौन-सा समास है?
(अ) बहुव्रीहि
(ब) तत्पुरुष
(स) अव्ययीभाव
(द) कर्मधारय
उत्तर :-(ब) तत्पुरुष
67. दरअसल –
(अ) अव्ययीभाव
(ब) तत्पुरुष
(स) कर्मधारय
(द) द्वन्द्व
उत्तर :-(अ) अव्ययीभाव
68. दिनकर-
(अ) अव्ययीभाव
(ब) तत्पुरुष
(स) द्विगु
(द) द्वन्द्व
उत्तर :-(ब) तत्पुरुष
69. श्यामसुंदर’ में कौन-सा समास है?
(अ) तत्पुरुष
(ब) कर्मधारय
(स) अव्ययीभाव
(द) द्वन्द्व
उत्तर :-(ब) कर्मधारय
70. ‘सुपुरुष’ में कौन-सा समास है?
(अ) तत्पुरुष
(ब) अव्ययीभाव
(स) कर्मधारय
(द) द्वन्द्व
उत्तर :-(स) कर्मधारय
71. वशीकरण-
(अ) बहुव्रीहि
(ब) कर्मधारय
(स) द्विगु
(द) तत्पुरुष
उत्तर :-(द) तत्पुरुष
72. ‘शतांश’ शब्द का विग्रह सहित समास बताइए-
(अ) शत के लिए अंश – कर्मधारय
(ब) शत अंश – द्विगु
(स) शत और अंश-द्वन्द्व
(द) अंश युक्त शत- तत्पुरुष
उत्तर :-(ब) शत अंश – द्विगु
73. ‘चक्रपाणि’, ‘चन्द्रभाल’ तथा ‘सुलोचना’ में क्रमशः समास हैं-
(अ) कर्मधारय द्वन्द्व तत्पुरुष
(ब) सभी सम्प्रदान तत्पुरुष
(स) सभी बहुव्रीहि
(द) तत्पुरुष कर्मधारय द्वन्द्व
उत्तर :-(स) सभी बहुव्रीहि
74. ‘पंचानन’ में कौन-सा समास है?
(अ) तत्पुरुष
(ब) बहुव्रीहि
(स) कर्मधारय
(द) द्विगु
उत्तर :-(ब) बहुव्रीहि
75. ‘मुँहतोड़ अर्थात् मुँह को तोड़ने वाला’ शब्द में कौन-सा समास है?
(अ) द्वन्द्व
(ब) द्विगु
(स) तत्पुरुष
(द) कर्मधारय
उत्तर :-(स) तत्पुरुष
76. ‘परमानन्द’ में समास है?
(अ) द्वन्द्व समास
(ब) कर्मधारय समास
(स) अव्ययीभाव समास
(द) बहुव्रीहि समास
उत्तर :-(ब) कर्मधारय समास
77. जिसमें पहला शब्द विशेषण हो और दूसरा शब्द विशेष्य तो उसे कौन-सा समास कहेंगे-
(अ) द्विगु
(ब) कर्मधारय
(स) द्वन्द्व
(द) तत्पुरुष
उत्तर :-(ब) कर्मधारय
78. महाकाव्य-
(अ) तत्पुरुष
(ब) कर्मधारय
(स) द्विगु
(द) बहुव्रीहि
उत्तर :-(ब) कर्मधारय
79. यथार्थ
(अ) अव्ययीभाव
(ब) द्वन्द्व
(स) तत्पुरुष
(द) द्विगु
उत्तर :-(अ) अव्ययीभाव
80. देवालय-
(अ) द्विगु
(ब) द्वन्द्व
(स) कर्मधारय
(द) तत्पुरुष
उत्तर :-(द) तत्पुरुष
81. चतुर्युग-
(अ) द्विगु
(ब) द्वन्द्व
(स) बहुव्रीहि
(द) तत्पुरुष
उत्तर :-(अ) द्विगु
82. कृष्णार्जुन-
(अ) द्विगु
(ब) द्वन्द्व
(स) कर्मधारय
(द) अव्ययीभाव
उत्तर :-(ब) द्वन्द्व
83. इनमें से तत्पुरुष समास किस शब्द में है?
(अ) भयभीत
(ब) भरपेट
(स) विद्याधन
(द) पंचवटी
उत्तर :-(अ) भयभीत
84. भाष्याब्धि समासिक पद का विग्रह है ‘ भाष्य ही है अब्धि’ में जो समास है, वह है?
(अ) कर्मधारय
(ब) द्विगु
(स) तत्पुरुष
(द) बहुव्रीहि
उत्तर :-(अ) कर्मधारय
85. निम्नलिखित शब्दों में से कौन-सा शब्द बहुव्रीहि समास का उदाहरण है?
(अ) शूलपाणि
(ब) यथाक्रम
(स) हँसमुख
(द) हथकड़ी
उत्तर :-(अ) शूलपाणि
86. इनमें से कौन-सा शब्द द्विगु समास है?
(अ) भुजदण्ड
(ब) माखनचोर
(स) भला-बुरा
(द) चतुर्भुज
उत्तर :-(द) चतुर्भुज
87. ‘प्रतिदिन’ शब्द में समास होगा-
(अ) द्विगु
(ब) कर्मधारय
(स) तत्पुरुष
(द) अव्ययीभाव
उत्तर :-(द) अव्ययीभाव
88. देशभक्ति-
(अ) तत्पुरुष
(ब) बहुव्रीहि
(स) द्विगु
(द) अव्ययीभाव
उत्तर :-(अ) तत्पुरुष
89. अस्त्र-शस्त्र शब्दांश में विग्रह सहित समास बताइए-
(अ) अस्त्र के साथ शस्त्र – अव्ययीभाव
(ब) अस्त्र और शस्त्र द्वन्द्व
(स) अस्त्र का शस्त्र – तत्पुरुष
(द) इनमें से कोई नहीं
उत्तर :-(ब) अस्त्र और शस्त्र द्वन्द्व
90. सप्तर्षि-
(अ) तत्पुरुष
(ब) अव्ययीभाव
(स) द्विगु
(द) द्वन्द्व
उत्तर :-(स) द्विगु